Dzieci leworęczne potrzebują szczególnej pomocy w przygotowaniu do nauki szkolnej, ponieważ trudno im się przystosować do życia w świecie, w którym prawie wszystkie przedmioty zostały zaprojektowane z myślą o osobach praworęcznych. Również pismo- krój liter, sposób ich łączenia podczas pisania są dostosowane do potrzeb tych, którzy posługują się prawą ręką.
Opanowanie umiejętności pisania przez dzieci leworęczne jest dość trudne, ponieważ naturalna u wszystkich dzieci tendencja do pisania i rysowania w kierunku od strony prawej ku lewej jest u nich nasilona i utrzymuje się znacznie dłużej niż u ich praworęcznych rówieśników. Ponadto w początkowym okresie nauki pojawia się pismo zwierciadlane.
Innym problemem jest właściwie ustawienie ręki. Jeżeli dziecko podczas czynności graficznych układa rękę w sposób zwierciadlany do ułożenia jej przez osobę praworęczną, wówczas podczas rysowania szlaczków lub pisania wyrazów zasłania sobie napisany tekst i go zamazuje. Jeżeli w takiej sytuacji nie zostanie nauczone, jak prawidłowo układać rękę, może wyrobić sobie błędne nawyki i będzie to robić niewłaściwie. Nieprawidłowe ułożenie ręki wywołuje silne napięcie mięśniowe, zakres jej ruchów jest ograniczony i szybko następuje zmęczenie.
Opisane trudności wpływają na poziom graficzny pisma- litery są mało kształtne, zachwiane są proporcje, występują niewłaściwe połączenia liter. W konsekwencji pismo jest mało czytelne i nieestetyczne. Dodatkowym problemem jest tempo pisania. Dzieci leworęczne często piszą wolniej od rówieśników. To powoduje powstawanie następnych problemów. Niepowodzenia w początkowej nauce pisania są źródłem przykrych emocji, które z kolei powodują podwyższone napięcie mięśniowe.
Jak przygotować dziecko leworęczne do pisania? Bardzo ważne jest, aby ćwiczenia i zabawy przygotowujące do nauki pisania rozpocząć, zarówno w przedszkolu, jak i w domu już z dziećmi pięcioletnimi, zwłaszcza jeżeli są leworęczne lub oburęczne. W tym drugim wypadku należy usprawniać obie ręce i obserwować dziecko podczas rysowania. Czasem trudno jest rozstrzygnąć, którą ręką dziecko powinno pisać, należy wówczas przeprowadzić konsultację w poradni psychologiczno- pedagogicznej.
Umiejętności, które należy rozwijać u dzieci leworęcznych.
Ważnym aspektem rozwoju psychoruchowego jest świadomość własnego ciała i przestrzeni, która otacza dziecko. Składa się na nią umiejętność rozróżniania kierunków: góra, dół, przed, za, w, obok, nad, pod. Ważnym osiągnięciem jest odróżnianie prawej i lewej strony własnego ciała oraz kierunku „na prawo” i „na lewo”. Umiejętność ta rozwija się intensywnie w okresie wczesnego dzieciństwa, a następnie stanowi podstawę dla złożonych czynności, takich jak pisanie i czytanie.
Dzieci oburęczne i z dominacją lewej ręki często mają trudności w opanowaniu orientacji kierunkowej. Dlatego bardzo ważne jest ćwiczenie z nimi tej umiejętności. Zalecane jest zwłaszcza wprowadzanie śpiewu oraz rytmicznego wypowiadania wierszyków i wyliczanek podczas rysowania szlaczków i wzorów literopodobnych. Powoduje to ożywienie i poczucie relaksu, ułatwia zapamiętanie drogi i kierunku odtwarzania wzoru, uatrakcyjnia ćwiczenia graficzne. Ponadto wpływa korzystnie na płynność ruchu i jakość wykonywania pracy oraz pomaga utrzymać się w odpowiednim tempie.
Dzięki takim ćwiczeniom dziecko wyrabia sobie słuch fonetyczny i poczucie rytmu oraz doskonali sprawność narządów oddechowych i artykulacyjnych. Recytując rymowanki i wyliczanki, nabywa umiejętność dokonywania podziału wyrazów na sylaby.
Wszystkie te kompetencje decydują o czynieniu postępów w nauce czytania i pisania w wieku wczesnoszkolnym. Mając to na uwadze, w naszej placówce systematycznie prowadzone są zajęcia METODĄ DOBREGO STARTU M. Bogdanowicz.
Na podstawie książki M. Bogdanowicz „Leworęczność u dzieci” opracowała
Aldona Tuszyńska
